Meteen naar de inhoud

De integrale aanpak van natuurinclusieve landbouw

Natuurinclusieve streekboerderijen maken optimaal gebruik van zonne-energie en natuurlijke processen, zonder kunstmest, bestrijdingsmiddelen of krachtvoer. Verschillende soorten bomen en struiken worden toegepast, in combinatie met veeteelt en strokenteelt. Het levert een breed voedselpakket van noten, fruit, groente, eieren, zuivel en vlees, dat in de streek wordt afgezet. Het Fonds heeft een transitiemodel ontwikkeld, waarmee bedrijven stapsgewijs kunnen toewerken naar dit toekomstbeeld.
Ons model kijkt naar het hele bedrijf en naar het hele ecosysteem: met de zon als primaire energiebron, en bodem, water en natuur als primaire ingrediënten werken we aan een duurzame en rendabele bedrijfsorganisatie. Dit is een dynamisch proces dat voortdurend gemonitord en zo nodig bijgestuurd wordt. Het model werkt met negen samenhangende doelen. Per doel zijn streefwaarden en maatregelen geformuleerd.


Optimaal benutten van zonne-energie

Fotosynthese is de basis van de organische productie. Dat wil zeggen: hoe meer groen oppervlak en hoe minder kale grond, des te meer organische stofproductie. Dat is goed voor de voedselopbrengst, en voor andere ‘diensten’ van het ecosysteem, zoals biodiversiteit en koolstofopslag.

Winst

  • klimaatwinst door CO2-vastlegging in bodem en gewas
  • minder kosten voor fossiele energie


Optimaal benutten van zonne-energie

Fotosynthese is de basis van de organische productie. Dat wil zeggen: hoe meer groen oppervlak en hoe minder kale grond, des te meer organische stofproductie. Dat is goed voor de voedselopbrengst, en voor andere ‘diensten’ van het ecosysteem, zoals biodiversiteit en koolstofopslag.

Winst

  • klimaatwinst door CO2-vastlegging in bodem en gewas
  • minder kosten voor fossiele energie


Gezonde bodem

Diepwortelende bomen en struiken zorgen samen met schimmels en andere micro-organismen voor een vitale bodem. Dit is de basis van een gezonde en duurzame voedselproductie. Daarom wordt de grond zo min mogelijk omgeploegd, blijft het vegetatiedek zo veel mogelijk gesloten en wordt geen kunstmest gebruikt. Verder wordt mulching met houtsnippers toegepast.

Winst

  • goede koolstof- en nutriëntenhuishouding
  • meer weerstand tegen ziekten en plagen
  • groter watervasthoudend vermogen


Zuinig omgaan met water

Bomen en struiken hebben weinig water nodig en houden juist water vast. Alle teelten worden afgestemd op de natuurlijke waterhuishouding en het (veranderende) klimaat. Dit draagt bij aan een duurzaam waterbeheer. Voor zover bevloeiing van de gewassen nodig is, met name in de eerste jaren na aanplant, wordt gebruik gemaakt van waterbesparende druppelirrigatie.

Winst

  • vermindering verdroging en wateroverlast
  • minder gevoelig voor klimaatverandering
  • minder kosten voor beregening


Vergroten van biodiversiteit

We streven naar een zoveel mogelijk zelfregulerend ecosysteem met een hoge mate van biodiversiteit en volop kansen voor beschermde soorten. Invasieve soorten krijgen in dit systeem geen kans. Zo verbinden we voedselproductie met natuurbeheer, waarbij niet het ene ten koste gaat van het andere, maar beide profiteren.

Winst

  • bijdrage aan natuurdoelen
  • natuurlijke plaagregulering
  • minder kosten voor beheer


Variatie in teelten en producten

Door een kleinschalige mix van veel verschillende gewassen en soorten vee sluiten we kringlopen en profiteren we van de natuurlijke interactie tussen planten en dieren. Dat maakt het voedselsysteem robuust en weerbaar. Bovendien levert het een breed samengesteld voedselpakket op dat tegemoet komt aan de eisen van een gezond eetpatroon, met een goede balans tussen plantaardige en dierlijke eiwitten.

Winst

  • minder kwetsbaar voor droogte of plaagdruk
  • breed aanbod aan producten
  • spreiden van marktrisico’s


Goede landschappelijke inpassing

De keuze van teelten wordt afgestemd op de bodem, de waterhuishouding, de cultuurhistorie en de natuurwaarde van de plek. We maken altijd een gebiedseigen ontwerp met een aantrekkelijke afwisseling van hagen, voedselbossen, graasweiden, kruidenrijke akkers en strokenteelt. Een mooi erf hoort daarbij. Elke streekboerderij is een uniek ‘voedsellandgoed’.

Winst

  • aantrekkelijk voor bezoekers en recreanten
  • passend in de omgeving
  • visitekaartje voor het bedrijf


Renderende exploitatie

Berekend is dat met een minimale bedrijfsomvang van 20 ha op termijn een renderende exploitatie mogelijk is met voldoende omzet voor 2 à 3 fte’s. Door hergebruik van reststromen en minimale externe inputs besparen we op de kosten. En door eigen verwerking en lokale afzet vergroten we de opbrengstmarges. Het Fonds brengt startkapitaal in om de eerste onrendabele jaren te overbruggen.

Winst

  • onafhankelijk van onzekere subsidies
  • geen startkapitaal nodig
  • op termijn 2 à 3 fte’s per 20 ha


Lange termijn waardecreatie

Uiteindelijk gaat het niet puur om financieel rendement, maar om bredere waardecreatie. Namelijk dat natuurlijke hulpbronnen niet worden uitgeput, maar aangevuld. Dat consumenten weer weten waar hun voedsel vandaan komt, en dat in de streek korte voedselketens ontstaan. Dit vraagt om een langetermijnvisie en ook om langjarige zekerheid over het gebruik van de grond. Het Fonds staat daar borg voor.

Winst

  • bijdrage aan de streekeconomie
  • grotere betrokkenheid van consumenten
  • duurzaam perspectief voor toekomstige generaties


Bedrijfsplanning en monitoring

Omdat er nog weinig ervaring is met natuurinclusieve streekproductie zijn planning en monitoring belangrijk. Via monitoring maken we resultaten meetbaar en zichtbaar. Dan kan tijdig bijgestuurd als zich onvoorziene ontwikkelingen of nieuwe kansen voordoen. Het laat ook zien wat de concrete bijdrage van het bedrijf is aan algemene natuur- en duurzaamheidsdoelen.

Winst

  • optimaliseren van de bedrijfsvoering
  • algemene kennisontwikkeling
  • naar buiten toe bedrijfsresultaten zichtbaar maken
Bedrijfsmatige organisatie Ecologische basis
Zon
Bodem
Water
Biodiversiteit
Teelten
Landschap
Exploitatie
Waardencreatie
Monitoring

Word deel van de beweging

Wil jij actief bijdragen aan de ontwikkeling van natuurinclusieve streekboerderijen? Wil je deel worden van een groeiend netwerk van ondernemers, onderzoekers, investeerders, beleidsmakers, consumenten en vrijwilligers die onze visie delen? Sluit je dan aan bij het Fonds Natuurinclusieve Streekboerderijen. We kunnen jouw hulp goed gebruiken! En we hebben je ook wat te bieden.